Dziś przygotowałem mały zbiór praktycznych informacji na temat widiowych grotów w kijach do nartorolek. Jest to jeden z elementów wyposażenia każdego rolkarza terenowego, który najszybciej ulega zużyciu i o który będzie trzeba prędzej czy później zadbać.
Z artykułu dowiecie się:
- Jak wymienić groty w kijach do nartorolek?
- Jak naostrzyć widiowe końcówki?
- Jakie groty kupić do kijów do rolek terenowych i nartorolek?
- Co może ulec zużyciu lub zepsuciu w grotach widiowych?
- Zaczynajmy więc!
Jak wymienić groty w kijach do nartorolek?
Każdy rolkarz terenowy w pewnym momencie stanie przed koniecznością wymiany grotów w swoich kijach. Mogą się one bowiem zużyć lub po prostu złamać. Sposób wymiany widiowych końcówek w kijach do rolek jest uzależniony od samych grotów. Zakładane są one najczęściej na 2 sposoby – mogą być wkręcane lub montowane na klej termiczny. W tym pierwszym przypadku wymiana jest błyskawiczna. Wystarczy odkręcić zużyty czy złamany grot i wkręcić na jego miejsce nowy egzemplarz. Jesteśmy jednak przez to ograniczeni tylko do kompatybilnych końcówek wyposażonych w odpowiedni gwint. W tym drugim przypadku mamy szeroki wybór grotów wielu marek, jednak ich wymiana zajmie nieco więcej czasu.
Wymiana grotów w kijach nartorolkowych montowanych na klej termiczny
Końcówki w kijach nartorolkowych są najczęściej montowane na klej termiczny. Aby je łatwo zdjąć należy podgrzać lekko końcówkę, żeby klej stał się plastyczny. Można to zrobić np. suszarką do włosów lub w gorącej wodzie. Najlepiej jest zagotować wodę w garnku i do wrzątku włożyć koniec kija z końcówką. W zależności od tego jakiego kleju termicznego użyto i jak dużo go nałożono, rozgrzewanie kija może potrwać od kilkudziesięciu sekund do kilku minut. Mi zdarzały się już kije, w których końcówkę gotowałem przez kilka minut. Po krótkim czasie warto sprawdzić, czy końcówka nie jest już luźna. W tym celu wyciągamy kij z garnka i najlepiej kombinerkami chwytamy końcówkę (bo będzie bardzo gorąca). Lekko przekręcając próbujemy ją ściągnąć z kija. Najczęściej schodzi bez problemu.
Następnie należy oczyścić kij ze starego kleju, nałożyć nowy klej termiczny na końcówkę kija (nie za dużo) i włożyć nową końcówkę. Należy tylko uważać, aby była skierowana we właściwą stronę (tak jak w drugim kiju).
Jaką przewagę ma nagrzewanie kijów we wrzątku zamiast używania suszarki czy innych sposobów rozgrzewania kleju? Przede wszystkim mamy kontrolę nad temperaturą końcówki. Używając suszarki czy innej nagrzewnicy możemy niechcący nadtopić plastikową obudowę grota. Ponadto producenci niektórych kijów karbonowych prost sugerują zdejmowanie końcówek we wrzątku, aby nie uszkodzić samych kijów ich zbytnim nagrzaniem.
Alternatywny montaż grotów na taśmę izolacyjną
Sposób z wklejaniem grotów z pewnością jest najbardziej poprawnym i sprawi, że końcówki będą się świetnie trzymały na kijach. Jeśli jeździmy tylko na krótkie treningi to sposób ten sprawdzi się wyśmienicie. Co jednak zrobić, kiedy wybieramy się na dłuższą wycieczkę? Jeśli bowiem złamiemy grot gdzieś na trasie, a jest on mocno wklejony na klej termiczny, to może się okazać, że nie będziemy w stanie go zdjąć i wymienić. Jednym ze sposobów jest specjalna nakładka na grot umożliwiająca powrót do domu. Jednak osobiście w większości swoich kijów aluminiowych (nie próbowałem go w kijach karbonowych) stosuję sposób montażu na taśmę izolacyjną. Polega on na tym, że na kij naklejamy cienką warstwę zwykłej taśmy izolacyjnej i dopiero na nią nasuwamy końcówkę. Dzięki temu po założeniu i mocnym dociśnięciu grota będzie on bardzo mocno spasowany na kiju i nie spadnie w czasie drogi. Kluczem do sukcesu jest tutaj dobranie odpowiedniej ilości warstw taśmy, tak aby grot mógł się w większości wsunąć na kij, ale żeby jednocześnie odpowiednio się na nim zaklinował. Po kilku takich wymianach grotów będziemy trafiać z grubością taśmy za pierwszym razem. Ten sposób montażu sprawdzi się również w przypadku grotów o średnicy zdecydowanie większej niż kije. Wystarczy po prostu nawinąć dodatkowe warstwy taśmy, aby wypełnić lukę między końcówką a kijem.
Jak sprawdzić czy tak złożony grot dobrze trzyma? Osobiście próbuję go zawsze przekręcić ręką. Jeśli nie daję rady go ruszyć, to znaczy, że w czasie jazdy również nie powinien sprawiać problemów. Do zdjęcia go w terenie wykorzystują kombinerki z multitoola.
Sposób na taśmę
izolacyjną sprawdza się u mnie wyśmienicie. Jeżdżąc na kijach
przygotowywanych w ten sposób od paru lat tylko raz zdarzyło mi
się, że po wbiciu w głębokie błoto, zostawiłem w nim końcówkę.
Poza tym groty zawsze trzymają się wyśmienicie. Jeśli zdecydujemy
się na groty zakładane na taśmę klejącą warto rozważyć zakup
końcówek o średnicy o jeden mm większej. Dzięki temu będziemy
mieli pewność, że po nawinięciu 1-2 warstw taśmy całość
świetnie zaklinuje się na kiju.
Mocowanie grotów bez kleju i taśmy?
Niektóre końcówki i kije pasują do siebie tak dobrze, że nie trzeba stosować ani taśmy, ani kleju termicznego. Jeśli już na początku grot wchodzi dość ciasno, ale jednocześnie możemy go siłą docisnąć niemal do końca, to najczęściej będzie się trzymał na kiju wystarczająco mocno. Pamiętajmy jednak, że grot musi wsunąć się na kij niemal całą swoją długością. Jeśli zamontujemy na kiju tylko połowę grota, to jest duża szansa, że podczas kolejnego odepchnięcia po prostu złamie się on na pół. Jeśli zakupiliśmy groty, które teoretycznie powinny pasować, a mamy kłopot z wsunięciem ich na kij, możemy spróbować metody z wrzątkiem, którą stosuje się zazwyczaj do ściągania końcówek mocowanych na klej termiczny. W tym przypadku wkładamy jednak kij do wrzątku tylko na kilkanaście sekund, żeby rozgrzać plastik. Szybko wykładamy je z garnka i wbijamy kij kij w końcówkę, opierając ją o wcześnie przygotowaną podkładkę. Rozgrzany plastik powinien lepiej dopasować się do kija.
Jak ostrzyć groty widiowe w kijach do nartorolek?
Żeby widiowe końcówki zapewniały odpowiednią przyczepność muszą być bardzo ostre. Z tego powodu co jakiś czas należy je ostrzyć. Stosowana w grotach widia jest bardzo twarda, dlatego do ich naostrzenia niezbędny jest odpowiedni pilnik - diamentowy (z posypką diamentową). Groty ostrzmy zawsze ręczne, żeby nie spowodować ich przegrzania, które może skutkować osłabieniem widii lub stopieniem plastikowej części grotów. Ostrzymy zawsze zewnętrzną część grotów aż do uzyskania optymalnej ostrości. Łatwo sprawdzić ją opuszkiem palca. Jeśli mocno kłuje, to najprawdopodobniej jest odpowiednio ostra.
Kiedy ostrzyć groty w kijach do rolek terenowych?
Nie ma żadnych konkretnych wskazań co do tego, kiedy koniecznie trzeba zaostrzyć groty. Wszystko zależy od pokonanego dystansu, a także od tego, po jakim podłożu się poruszamy. Jeśli jeździmy dużo w terenie, po lasach i piaszczysto szutrowych drogach, to widia będzie się tępiła znacznie wolniej. Na asfalcie tempo zużycia jest nieco szybsze. Najszybciej jednak końcówki widiowe tracą swoją ostrość podczas jazdy po betonie. Tak więc kiedy ostrzyć groty w kijach do nartorolek i rolek terenowych? Najlepiej wtedy, kiedy poczujemy, że groty ślizgają się nieco częściej niż zwykle. Czasami będzie to po 100, a czasami po 30 km. Ważne jednak jest, aby doostrzać końcówki w miarę regularnie. Zaniedbane groty potrzebują bowiem solidnego, parominutowego ostrzenia.
Co ma wpływ na przyczepność grotów w kijach do nartorolek?
Dobrze zaostrzone groty widiowe do kijów nartorolkowych gwarantują wyśmienitą przyczepność na wielu podłożach, jednak nie na wszystkich. Najmniejsze podparcie oferują powierzchnie betonowe i kamienne, na których groty najczęściej dość mocno się ślizgają. Przejazd po drodze zbudowanej z betonowych płyt nigdy nie należy do najprzyjemniejszych doświadczeń. Podobnie jak jazda po chodniku z tak popularnej w naszym kraju betonowej kostki brukowej czy kamiennych płyt. Największe różnice w przyczepności można odczuć na asfalcie. W zależności od jego struktury może się ona diametralnie różnić. Na miękkim asfalcie będzie wyśmienita. Jeśli spotkamy mieszanki z dużą ilością kamyczków, to może się okazać, że kije co jakiś czas się uślizgną. Taki typ asfaltu można często spotkać na starych drogach i wyasfaltowanych ścieżkach osiedlowych. Najlepszą przyczepność uzyskuje się oczywiście w terenie - na drogach szutrowych, lekko piaszczystych, a także na trawie. Na tych nawierzchniach musimy z kolei uważać, aby nie było zbyt miękko, ponieważ kij może utknąć w podłożu i spowodować wywrotkę.
Zużywanie się widiowych końcówek podczas jazdy terenowej
Jeśli poruszamy się głównie poza asfaltem, zużycie samej widii będzie najczęściej minimalne. Elementem, który ulega w takim przypadku zużyciu jest plastikowa część końcówki. Podczas każdego odepchnięcia lekko się ściera. W końcu dochodzi do takiego wytarcia plastiku, że widiowy grot obluzowuje się i wypada. Osobiście sporo jeżdżąc w terenie, nigdy powodem do wymiany grotów nie była dla mnie starta część widiowa. Zawsze traciłem ją poprzez wytarcie się plastikowej końcówki lub po prostu złamanie grota.
Jak chronić groty widiowe przed łatwym złamaniem?
Niestety złamaniu grota nie da się zapobiec w 100 procentach. Jeśli ma się pecha, to grot można złamać w nowych kijach już po kilku metrach jazdy. Jak do tego dochodzi? Najczęstszą przyczyną jest wbicie końcówki w szczelinę między płytkami chodnikowymi, szczelinę w asfalcie czy pomiędzy kamienie. W momencie kiedy chcemy unieść kij lub lekko go przekrzywimy, widia ulega złamaniu lub po prostu wyrwaniu z plastikowej obudowy.
Jak więc, najlepiej chronić się przed ryzykiem złamania grota? Osobiście po prostu nie korzystam wtedy z kijów i przejeżdżam takie fragmenty odpychając się tylko nogami. Jeśli j jednak odcinek jest dłuższy lub często jeździmy po takim podłożu, to możemy zakupić i specjalnie przygotować gumowe osłonki na groty.
Jak zrobić gumowe osłonki (stopki) na groty widiowe w kijach?
Jako podstawa potrzebne są gumowe nakładki na groty. Większość odpowiednio wyprofilowanych modeli powinna sprawdzić się bez zarzutu. Jeśli jednak założymy tylko osłonki na końcówki, to kije przy każdym odepchnięciu będą się ślizgać. Dlatego w gumowych osłonkach trzeba wykonać precyzyjne nacięcia, przez które groty lekko wysuną się na zewnątrz, dosłownie na 3-4 mm. Chodzi o to, aby grot nie mógł zagłębić się w żadną szparę. Jednocześnie musi wystawać na tyle, żeby zapewnił stabilne oparcie podczas odepchnięcia.
Trwałość tak wykonanych osłonek jest uzależniona o twardości gumy czy wielkości otworu, który w nich wykonamy. W momencie w którym grot przebije się całkowicie przez gumę całość straci walory ochronne i widia znów będzie narażona na utknięcie w szczelinie.
Gumowe osłonki mają też niestety swoje minusy. Kiedy wjedziemy z nimi na dobrze ubitą szutrową drogę najczęściej długość wystającego grota będzie zbyt mała, aby zapewnić dobre trzymanie kijów. Przez to gumowe nakładki musimy często zakładać i ściągać. Z tych właśnie powodów osobiście nie używam w ogóle tego typu nakładek, choć znam osoby, które cenią sobie takie rozwiązanie.
Czy każdy grot widiowy jest odpowiedni do kijów do nartorolek?
Nie każde końcówki, które w nazwie mają widiowe sprawdzą się na rolkach terenowych. Na rynku dostępne są też końcówki do kijów trekkingowych. Brakuje im ostrego zakończenia, którym mogłyby się wbijać w asfalt. Pozostałe końcówki widiowe z ostrym szpikulcem powinny się dobrze sprawdzić w kijach nartorolkowych. Warto zauważyć tutaj, że końcówki stosowane w kijach do narciarstwa biegowego często są wykonywane ze stali. Są one zbyt miękkie do użytkowania na rolkach terenowych i nartorolkach.
Wybór spośród końcówek widiowych jest naprawdę ogromny. Mogą różnić się kształtem plastikowej obudowy. Różny może być też kształt samej widii. Większość końcówek ma ją wmontowaną na ukos. Występują jednak takie, które mają ją wmontowaną niemal pionowo. Różny może być też kształt samej plastikowej obudowy.
Na rynku dostępne są też groty z obudową gumową, która po pierwsze tłumi lekko uderzenia o asfalt, a po drugie zmniejsza nieznacznie hałas wydawany przez groty. Najważniejsze na co powinniśmy zwrócić uwagę, to średnica wewnętrzna grotów. Musi być ona dopasowana do średnicy kijów. Najczęściej informacja o tym jaka średnica końcówek jest odpowiednia jest podawana przy konkretnych kijach. Jeśli jednak jej nie posiadamy, to powinniśmy zmierzyć średnicę kijków we własnym zakresie.
Jak zmierzyć średnicę kijów na dole?
Najprostszym sposobem na ustalenie średnicy odpowiednich końcówek do kijów jest zmierzenie średnicy wewnętrznej starych grotów za pomocą suwmiarki. Jeśli z jakiegoś powodu dysponujemy kijami bez grotów, to musimy poradzić sobie nieco inaczej.
Jako że średnica wewnętrzna grotów jest mierzona na podstawie otworu znajdującego się na samej górze końcówek to pomiar kijów również powinien być przeprowadzony ok. 4-5 cm do czubka kija. Do sprawdzenia średnicy używamy suwmiarki. Jeśli kupimy końcówki o średnicy takiej jak zakończenie kija to nie wciśniemy ich wystarczająco głęboko na kij, przez co mogą spaść lub po prostu się złamać. Jeśli kupimy zbyt duże, to będziemy musieli zużyć dużo kleju termicznego, żeby je odpowiednio zamocować. Stąd tak ważnym jest, aby kupić końcówki o odpowiednio dobranej średnicy.
To już chyba wszystkie informacje na temat grotów widiowych w kijach do rolek terenowych
Mam nadzieję, że w tym krótkim artykule choć trochę przybliżyłem sposoby wymiany końcówek w kijach do nartorolek, sposób ostrzenia grotów i sposoby ich ochrony ich przed łatwym złamaniem. Także jeśli następnym razem zdarzy Wam się złamać grot na trasie nie wpadajcie w panikę i nie traćcie humoru. Wyjmijcie zapasowy grot z kieszeni i zabierajcie się do wymiany!
Jarek Kot
Oprócz betonowej kostki, dziurawego asfaltu, płyt betonowych niebezpiecznym dla końcówek kijków są wszelkiego rodzaju kładki, mosty, przeprawy drewniane i szczeliny miedzy deskami! Odpychając się w czasie jazdy możemy mimowolnie wbić prawie cały grot w szczelinę (taka widia wchodzi w drewno i szczelinę jak w masło) o czym boleśnie możemy się przekonać próbując wciągnąć kij do siebie tym bardziej, że zazwyczaj kijki mamy przyczepione mocowaniem do nadgarstka.